Henryk Hektor Siemiradzki (ur. w 1843 w Nowobiełgorodzie, zm. 23 sierpnia 1902 w Strzałkowie) – polski malarz, przedstawiciel akademizmu.
|
Dworek w Strzałkowie |
|
Muzeum Narodowe w Krakowie, sala Siemiradzkiego |
Wybrane dzieła
- Amor i Psyche (1894), 51 × 33,7 cm, Lwowska Galeria Sztuki
- Chrystus i jawnogrzesznica (1873), 550 × 350 cm, Muzeum Rosyjskie w Sankt Petersburgu
- Chrystus i Samarytanka (1890), 106,5 × 184 cm, Lwowska Galeria Sztuki
- Chrystus w domu Marii i Marty (1886), Ermitaż, Sankt Petersburg
- Chrystus w domu Marii i Marty (1886), Lwowska Galeria Sztuki
- Cyganka (1877), 62 × 50 cm, Lwowska Galeria Sztuki
- Dirce chrześcijańska (1897), 263 × 534 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie
- Fryne na święcie Posejdona w Eleusis (1889), 390 × 763,5 cm, Państwowe Muzeum Rosyjskie, Sankt Petersburg
- Krajobraz znad Świsłoczy (1873), Muzeum Narodowe w Krakowie
- Kurtyna Teatru Miejskiego w Krakowie (1892-94), Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie
- Kurtyna Teatru Miejskiego we Lwowie (1899-1901), Lwowski Narodowy Akademicki Teatr Opery i Baletu im. Salomei Kruszelnickiej
- Kuszenie św. Hieronima (1886), 74,5 × 179,5 cm
- Męczeństwo śś. Tymoteusza i Maury, jego żony (1885), Muzeum Narodowe w Warszawie
- Nauczanie św. Piotra (1889), Wyższe Metropolitalne Seminarium Duchowne w Warszawie
- Nieukończony autoportret (po 1876), Muzeum Narodowe w Krakowie
- Nimfa (1869), 153 × 156 cm, Lwowska Galeria Sztuki
- Nimfy wodne (po 1880), Muzeum Sztuki, Riazań
- Noc świętojańska (1892), Lwowska Galeria Sztuki
- Odjazd z wyspy nocą (1890), 108 × 75 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie
- Orfeusz w podziemiach (ok. 1880), Lwowska Galeria Sztuki
- Pochodnie Nerona (Świeczniki chrześcijaństwa) (1876), 385 × 704 cm, Muzeum Narodowe w Krakowie
- Portret Aleksandra Stankiewicza (przed 1892), 62 × 50 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie
- Portret kobiety na palecie (1887), 33 × 50 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie
- Portret Ludwika Wodzickiego (1880), 122 × 84 cm, Muzeum Narodowe w Krakowie
- Portret matki artysty (1887), 33 × 25,5 cm, Muzeum Narodowe w Krakowie
- Portret ojca (1887), 33 × 25,5 cm, Muzeum Narodowe w Krakowie
- Projekt kurtyny teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (1894), 60,3 × 90 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie
- Rzymska sielanka (Łowienie ryb) (1879), 55,5 × 75 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie
- Sadzawka Fauna (1881), 47 × 61,5 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie
- Sąd Parysa. Pantomima na tarasie pałacu rzymskiego dostojnika (1892), 99 × 227 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie
- Scena z życia pierwszych chrześcijan (ok. 1872), 37 × 63 cm, Muzeum Narodowe w Krakowie
- Sielanka, 20 × 17,5 cm, Lwowska Galeria Sztuki
- Sjesta patrycjusza (1881), 76 × 125 cm,
- Szkic do obrazu żebrak, 27,5 × 38,2 cm, Lwowska Galeria Sztuki
- Taniec wśród mieczów (1879-80), Galeria Trietiakowska, Moskwa
- U źródła (1898), 76 × 110 cm, Lwowska Galeria Sztuki
- Wazon czy kobieta (1878), 99 × 155 cm,
- Z wiatykiem (1889), 60 × 130 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie
- Za przykładem bogów (1899), 75 × 120 cm, Lwowska Galeria Sztuki
- Za Tyberiusza na Capri (1881), 101,5 × 216 cm, Galeria Trietiakowska, Moskwa
- Żebrzący rozbitek (1878), 208 × 293,5 cm
Wybrane duże płótna Henryka Siemiradzkiego są wystawiane w muzeach narodowych Polski, Ukrainy i Rosji.
|
Talizman, 1880 |
|
Przy fontannie |
|
Kobieta z amorkiem. Ok. 1880 |
|
Sprzedawca wazonów. Ok. 1880. |
|
Noc w Pompei (Świętojański robaczek).
Fragment. 1883-1884 |
|
Rzymska sielanka (Przed kąpielą). 1885 |
|
Szkic do plafonu "Jutrzenka". Ok. 1886. |
|
Portret kobiety na palecie. 1887 |
Jego rodzicami byli Hipolit i Michalina z Pruszyńskich (siostra Anny Ciundziewickiej). Ojciec Henryka był wysokim oficerem armii Imperium Rosyjskiego, jednak dzieci zostały wychowane w tradycji polskiej, katolickiej. Na życzenie ojca ukończył Wydział Matematyczno-Przyrodniczy Uniwersytetu Charkowskiego, uzyskując stopień kandydata nauk przyrodniczych na podstawie dysertacji O instynkcie owadów. Następnie rozpoczął studia malarskie na Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu. W 1871 ukończył studia i uzyskał 6-letnie stypendium rządowe. Wyjechał do Monachium, odwiedzając po drodze po raz pierwszy w życiu Kraków. W Monachium spotkał wielu polskich malarzy, a wśród nich Józefa Brandta i Stanisława Witkiewicza.
W 1872 wyjechał do Włoch. Zwiedził Wenecję, Florencję, Neapol, miał okazję zobaczyć wybuch Wezuwiusza, trafił w końcu do Rzymu, gdzie zamieszkał w pobliżu pl. Hiszpańskiego. W 1873 ożenił się ze swoją 18-letnią kuzynką Marią Pruszyńską z Koroleszczewicz nad Świsłoczą. Mieli czworo dzieci. W 1876 rodzina Siemiradzkich zamieszkała we własnej willi. W 1884 kupił dworek w Strzałkowie koło Radomska, gdzie przez wiele lat spędzał wraz z rodziną letnie wakacje.
W 1901 zachorował, stracił mowę. Jesienią spotkał się jeszcze w Łodzi z Henrykiem Sienkiewiczem. Na krótko przed śmiercią za zgodą lekarzy wyjechał do Strzałkowa i tam zmarł.
Był członkiem wielu akademii europejskich. Tematykę swych dzieł czerpał z antyku. Malował monumentalne, teatralne kompozycje. W 1879 r. ofiarował obraz Pochodnie Nerona miastu Kraków jako pierwszy obraz do krakowskiego Muzeum Narodowego.
Był autorem wielu obrazów, a także kurtyn Teatru Miejskiego w Krakowie (1894) i Teatru Wielkiego we Lwowie (1900).
Został
pochowany w krypcie zasłużonych na krakowskiej Skałce. Był członkiem
honorowym Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk i kawalerem Legii Honorowej, Orderu Korony Włoskiej, Orderu św. Stanisława III klasy, komandorem Orderu Świętych Maurycego i Łazarza.
|
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz